Amortisman, bir varlığın değerinin zamanla düşmesi sürecidir. Bir varlık, genellikle bir işletmenin mülkiyetindeki bir varlık, tesisat veya ekipman gibi fiziksel bir varlık olabilir. Amortisman, bu varlığın değerinin kullanım ömrü boyunca zamanla azaldığını yansıtır ve işletmelerin bu varlıkların maliyetlerini adil bir şekilde dağıtmasına yardımcı olur.
Amortismanın hesaplanması, işletmelerin varlıklarının maliyetini zaman içinde yaymasını sağlayan bir dizi yöntem kullanılarak gerçekleştirilir. İşletmeler, genellikle bir varlığın maliyetini amortismana tabi tutarlar ve bu maliyeti, varlığın kullanım süresi boyunca eşit miktarlarda yıllara yayarak kaydederler.
En yaygın amortisman yöntemleri şunlardır:
Düz hat amortismanı: Varlığın maliyeti, kullanım ömrü boyunca eşit miktarlarda paylaştırılır. Bu yöntemde, her yıl aynı miktarda amortisman gideri kaydedilir. Düz hat amortismanı, en basit ve en yaygın kullanılan yöntemdir.
Amortisman = (Varlığın maliyeti – Tahmini geri dönüş değeri) / Kullanım ömrü
Azalan bakiye yöntemi: Varlığın maliyetine göre yıllık amortisman miktarı azalır. Bu yöntemde, varlığın maliyetinin geriye kalan değeri üzerinden belirli bir yüzde oranında amortisman kaydedilir.
Amortisman = (Maliyet – Toplam önceki yılların amortismanları) × Yüzde oranı
Ünitelere göre amortisman: Bu yöntemde, bir varlığın kullanımına ilişkin üretim veya satış birimleri temel alınır. Varlığın maliyeti, beklenen toplam üretim veya satış birimleriyle çarpılarak amortismana tabi tutulur.
Amortisman = (Varlığın maliyeti – Tahmini geri dönüş değeri) / Toplam üretim veya satış birimleri
Amortisman yöntemi seçimi, işletmenin varlık türüne, kullanım ömrüne, muhasebe politikalarına ve yerel muhasebe standartlarına bağlı olabilir.
İşletmeler, genellikle uygun yöntemi seçmek için muhasebe uzmanlarından veya yerel muhasebe standartlarına uygun olarak hareket etmek için yetkili kuruluşlardan rehberlik alırlar.